بازنمایی وطن در میان‌ذهنیت مهاجران: رهیافتی نظری به دیاسپورای ایرانی

نویسنده

  • سعیده سعیدی استادیار انسان شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
چکیده مقاله:

در سال­های اخیر مهاجرت به تجربه­زیسته بسیاری از ایرانیان مبدل شده است. مطالعه دیاسپورای ایرانی پیش­درآمد فهم روابط فراملی و همچنین بازگشت به‌عنوان استراتژی­ مهاجران در ارتباط با کشور مبدأ است. این پژوهش با تمرکز بر جامعه مهاجران ایرانی در کشور آلمان به دنبال شناخت مختصات دیاسپورای ایرانی است که از خلال آن تصویری جامع از میان­ذهنیت مهاجران نسبت به مفهوم وطن، ارتباط با آن و همچنین فهم تعاملات دیاسپوریک ارائه نماید. این مطالعه در چارچوب پارادایم کیفی و با رویکردهای مردم­نگارانه به­صورت میدانی انجام‌شده و تکنیک­های گردآوری داده­ها مصاحبه نیمه­ساختار یافته (48 مهاجر ایرانی ساکن آلمان) و مصاحبه متخصصان (9 انجمن­ فعال مهاجران)، مشاهده مشارکتی و بررسی­های اسنادی است. دلایل متعددی همچون زمان مهاجرت، انگیزه­های خروج از کشور، تنوع قومیتی، مذهبی، سوگیری­های سیاسی و ایدئولوژیک، مرزبندی­های نسلی، وضعیت اقامتی، پایگاه طبقاتی و همچنین نحوه ارتباط با کشور مبدأ منجر به پررنگ شدن مرزهای هویتی در میان مهاجران ایرانی شده به­طوری که دیاسپورایی ناهمگون، متنوع، پیچیده، چهل‌تکه و چندلایه را شکل داده است. این مسأله در مصرف فرهنگی مهاجران و همچنین جغرافیایی زدایی از وطن نمود یافته و به ضعف هویت دیاسپوریک و تعاملات درون دیاسپورا منجر شده است. همچنین مفهوم وطن به‌عنوان برساختی متصور در میان­ذهنیت دیاسپورا ایرانی در آلمان سه بعد معنایی عاطفی/فرهنگی، ملی/جغرافیایی و مذهبی/سیاسی داشته و وابستگی مهاجران به وطن در سه سطح وابستگی قوی، وابستگی پاندولی و وابستگی ضعیف قابل‌تحلیل است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گفتمان مهاجرت: بررسی موردی بازنمایی مهاجران ایرانی در مطبوعات ژاپن

پژوهش حاضر به بازنمایی خبری مهاجران ایرانی در مطبوعات ژاپن بین سال های 1999 ـ 1990 براساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی (تگفا) پرداخت. در این پژوهش 20 گزارش خبری از دو روزنامه برجسته ژاپنی به نام آساهی از جناح چپ آزادی خواه و یومیوری از جناح راست محافظه کار با استفاده از چارچوب نظری ون لیوون (1996 و 1995) و غیاثیان (1386) به صورت کیفی و کمّی تحلیل شده اند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و روش ...

15 صفحه اول

مهاجران ایرانی در کشور کانادا

مهاجرت به خارج از کشور امروزه یک پدیده بین المللی است که از نظر اقتصادی ‘سیاسی‘اجتماعی‘فرهنگی و جمعیتی نسبت به کشورهای مبدأ ومقصد تأثیرگذار می باشد. روند مهاجرت ایرانیان بخارج ا زکشور بیانگر آن است که اغلب نیروهای انسانی که با صرف هزینه های سنگین در ایران تربیت می شوند به شیوه های گوناگون و بر اثر عوامل مختلف اقتصادی‘اجتماعی و سیاسی جذب کشورهای غربی می شوند. از نتیجه این گونه مهاجرتها معمولأ کش...

متن کامل

مهاجران ایرانی در کشور کانادا

مهاجرت به خارج از کشور امروزه یک پدیده بین المللی است که از نظر اقتصادی ‘سیاسی‘اجتماعی‘فرهنگی و جمعیتی نسبت به کشورهای مبدأ ومقصد تأثیرگذار می باشد. روند مهاجرت ایرانیان بخارج ا زکشور بیانگر آن است که اغلب نیروهای انسانی که با صرف هزینه های سنگین در ایران تربیت می شوند به شیوه های گوناگون و بر اثر عوامل مختلف اقتصادی‘اجتماعی و سیاسی جذب کشورهای غربی می شوند. از نتیجه این گونه مهاجرتها معمولأ کش...

متن کامل

مهاجران ایرانی آفاقی یا غربا با نگاهی به عرفات‌العاشقین

در این مقاله نویسنده کوشیده است با بهره‌گیری از عرفات‌العاشقین گوشه‌هایی از روابط تجاری و مهاجرت بازرگانان ایرانی به هند و جنوب شرق آسیا و چین و نقش آنان در گسترش فرهنگ ایرانی و به‌ویژه زبان فارسی را روشن سازد. برای این منظور نخست کلیاتی در بارۀ دوره‌های روابط دریایی ایران با هند و چین آورده و سپس براساس متون تاریخی به معرفی واژۀ «آفاقی» یا «غربی» پرداخته و سرانجام اطلاعات افزودۀ ع...

متن کامل

مروری بر جریان‌های وجوه ارسالی مهاجران فراملی در جهان؛ با تأکید بر مهاجران ایرانی

امروزه یکی از ابزارهای توسعه در کشورهای در حال توسعه، نیروی مهاجران است. مهاجران بین‌ الملی بافرایند وجوه ارسالی خود و همچنین سایر انواع ارسال‌ها چون ایده‌ها، نوآوری‌ها و سرمایه‌گذاری، نقش مهمی در توسعه کشورهای مبدأ خود دارند. این تحقیق به ‌دنبال توصیفی از وضعیت مهاجران ایرانی در جهان، میزان وجوه ارسالی آنها و تحولات این وجوه در مقایسه با برخی کشورهای منتخب است. مطالعه حاضر ،متکی بر تحلیل ثانوی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 87

صفحات  115- 154

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023